Khủng hoảng hiện sinh là một hiện tượng tâm lý mà nhiều người có thể gặp phải trong suốt cuộc đời của mình. Đó là khi chúng ta cảm thấy bế tắc, mất phương hướng, và đặt ra những câu hỏi lớn về ý nghĩa cuộc sống, về bản thân và vai trò của mình trong thế giới này. Bài viết này Askany sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về khủng hoảng hiện sinh, từ nguyên nhân, dấu hiệu cho đến các phương pháp hiệu quả để vượt qua giai đoạn khó khăn này.
Khủng hoảng hiện sinh là gì?
Khủng hoảng hiện sinh (Existential Crisis) là trạng thái tâm lý mà một người rơi vào cảm giác lạc lõng, bất an, cảm thấy cuộc sống mất đi ý nghĩa, mất định hướng cho các mục tiêu và lựa chọn trong cuộc đời. Khủng hoảng hiện sinh có thể dẫn đến những lo âu, căng thẳng tột độ, ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày và có thể dẫn đến nhiều vấn đề tâm lý khác như trầm cảm.
Khủng hoảng hiện sinh có thể xuất hiện ở bất kỳ ai, không phân biệt độ tuổi. Khủng hoảng hiện sinh có thể tạo ra những mâu thuẫn nội tâm và bế tắc khi bạn không tìm được câu trả lời mong muốn.
Xem thêm: Khủng hoảng tâm lý là gì: định nghĩa, nguyên nhân & cách đối phó hiệu quả
Các loại khủng hoảng hiện sinh
Khủng hoảng hiện sinh có thể xuất hiện dưới nhiều dạng khác nhau:
- Khủng hoảng về tự do và trách nhiệm, thường xuất hiện khi mọi người phải tự đưa ra quyết định và gánh chịu hậu quả cho những quyết định không thành công.
- Khủng hoảng liên quan đến cái chết khi phải đối mặt với tuổi tác lớn hoặc bệnh tật nghiêm trọng.
- Khủng hoảng của sự kết nối và cô lập khi các mối quan hệ bền chặt bị phá vỡ hoặc khi người thân qua đời.
- Khủng hoảng về ý nghĩa cuộc sống: nếu cảm thấy cuộc sống không có mục đích rõ ràng hoặc chưa đạt được thành quả, người ta có thể bắt đầu nghi ngờ ý nghĩa cuộc sống của mình.
- Khủng hoảng cảm xúc và trải nghiệm khi phải che giấu cảm xúc tiêu cực, không cảm nhận được hạnh phúc thật sự trong cuộc sống.
Nguyên nhân, triệu chứng nhận biết
Khủng hoảng hiện sinh có thể xuất hiện do các khó khăn, căng thẳng trong cuộc sống hàng ngày. Bên cạnh đó, nó cũng có thể phát sinh sau những giai đoạn tuyệt vọng sâu sắc hoặc những sự kiện quan trọng, như chấn thương hoặc mất mát lớn. Dưới đây là một số nguyên nhân có thể khiến một người bị khủng hoảng hiện sinh:
- Cảm giác tội lỗi về những hành động hoặc quyết định trong quá khứ.
- Mất mát khi người thân qua đời, hoặc đối diện với thực tại về cái chết của chính mình.
- Thường xuyên cảm thấy không hài lòng với bản thân.
- Cảm giác không thỏa mãn trong các mối quan hệ xã hội.
- Cảm xúc kìm nén, không được giải tỏa lâu ngày.
Người bị khủng hoảng hiện sinh thường có một số triệu chứng nhận biết như sau:
- Luôn có cảm xúc tiêu cực như buồn bã, trầm cảm, lo âu, tuyệt vọng, tức giận hoặc hối hận.
- Thay đổi trong nhu cầu sinh lý, chẳng hạn như ăn uống không đều hoặc giấc ngủ bị rối loạn.
- Thay đổi quan điểm về cuộc sống, cảm thấy cuộc sống vô nghĩa hoặc vô vị.
- Suy nghĩ tiêu cực như tự ti, tự trách, tự hủy hoại hay ý định tự sát.
- Hành vi tiêu cực như xa lánh xã hội, trốn tránh trách nhiệm, hoặc nghiện rượu và ma túy.
Cách vượt qua khủng hoảng hiện sinh dễ dàng
Khủng hoảng hiện sinh có thể khiến bạn cảm thấy lạc lõng, bối rối hoặc bế tắc trong cuộc sống. Để tìm lại sự bình yên trong giai đoạn này, bạn hãy thử những cách sau đây:
Dựa vào người thân
Khi cảm thấy cuộc sống trở nên mờ mịt, sự hỗ trợ từ những người bạn yêu thương có thể là điểm tựa vững chắc. Gia đình và bạn bè không chỉ giúp bạn cảm thấy bớt cô đơn mà còn chia sẻ những góc nhìn mới mẻ và những lời động viên. Hãy trò chuyện với họ về những gì bạn đang trải qua và tìm sự an ủi trong những cuộc trò chuyện chân thành.
Thể hiện cảm xúc của bạn
Đừng giữ mọi cảm xúc cho riêng mình. Hãy cho phép bản thân cảm nhận và thể hiện cảm xúc ra bên ngoài. Việc viết nhật ký có thể giúp bạn giải tỏa và hiểu rõ hơn về những gì bạn đang trải qua. Ghi lại những suy nghĩ và cảm xúc giúp bạn nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ và tìm ra giải pháp.
Tập trung vào những gì bạn có thể kiểm soát
Khi cảm thấy bất lực trước những câu hỏi tại sao, hãy chuyển sự chú ý của bạn vào những việc bạn có thể làm chủ được. Việc duy trì thói quen lành mạnh, sắp xếp công việc hợp lý, và đặt ra những mục tiêu nhỏ có thể giúp bạn cảm thấy tự tin hơn. Đối với những điều ngoài tầm tay, hãy cố gắng không để chúng làm bạn lo lắng quá mức và chấp nhận rằng một số điều không thể thay đổi.
Tìm niềm vui từ những điều nhỏ
Trong những lúc khó khăn, bạn hãy để ý đến những niềm vui nhỏ bé xung quanh bạn. Thay vì chỉ nhìn thấy những điều tiêu cực, hãy tìm kiếm sự hạnh phúc trong những khoảnh khắc đơn giản như một tách cà phê, một buổi dạo chơi hay một cuộc trò chuyện vui vẻ. Những điều nhỏ nhặt này có thể mang lại niềm vui và sự thoải mái trong cuộc sống hàng ngày.
Viết nhật ký
Viết nhật ký là cách để ghi lại những sự kiện đã xảy ra, giúp bạn kết nối ký ức với cảm xúc của mình. Hãy dành thời gian mỗi ngày để viết về những điều bạn cảm thấy biết ơn và những niềm vui nhỏ trong cuộc sống. Viết nhật ký sẽ giúp bạn nhìn nhận cuộc sống từ một góc độ tích cực hơn và cảm thấy ý nghĩa hơn.
Kết nối lại với mọi người
Khi rơi vào khủng hoảng hiện sinh, bạn có thể cảm thấy mất kết nối với người khác, và điều này càng khiến bạn bế tắc, lạc lõng. Việc thiết lập lại các mối quan hệ có thể giúp bạn cảm thấy ổn định hơn. Hãy chủ động liên lạc với bạn bè, gia đình, tìm kiếm các cộng đồng, và trò chuyện với những ai đã từng trải qua những cảm giác tương tự.
Thiền định và thực hành chánh niệm
Thiền định và chánh niệm có thể giúp bạn tìm lại sự bình yên trong tâm hồn. Bạn có thể dành thời gian mỗi ngày để thiền hoặc thực hành chánh niệm, như vậy sẽ giúp bạn cảm thấy thư thái hơn và hiểu rõ hơn về những cảm xúc của mình. Đây là cách tuyệt vời để bạn có thể yên tĩnh và khám phá bản thân mình, suy nghĩ lại về những điều mình muốn, mình cần trong cuộc sống.
Chuyển hướng năng lượng
Thay vì dồn toàn bộ năng lượng và tâm trí vào một khía cạnh duy nhất trong cuộc sống như công việc hoặc tình cảm, bạn nên học cách phân bổ năng lượng vào nhiều lĩnh vực khác nhau để duy trì sự cân bằng cho mình. Khi các phần khác nhau của cuộc sống được cân bằng, bạn sẽ ít bị ảnh hưởng nếu một khía cạnh nào đó gặp khó khăn.
Tìm hiểu thêm: Chi phí khám tâm lý bao nhiêu? Cập nhật mới nhất 2024
Khủng hoảng hiện sinh là một cảm giác mà bất kỳ ai cũng có thể trải qua, và việc hiểu rõ về nó sẽ giúp bạn có những cách ứng phó phù hợp để vượt qua giai đoạn khó khăn này. Trong trường hợp bạn không biết liệu mình có đang bị khủng hoảng hiện sinh hay không, muốn kiểm tra tình trạng của mình và tìm kiếm hướng đi phù hợp, hãy kết nối với các chuyên gia tư vấn tâm lý trên ứng dụng Askany để được tư vấn kỹ hơn, cũng như tìm phương pháp điều trị phù hợp nhất.